Regels en nog eens regels: puzzelen met het omgevingsplan

De Omgevingswet zorgt voor veel puzzels. Puzzels die niet altijd gemakkelijk, en in een handomdraai, op te lossen te zijn. Ze vragen uitzoekwerk en vooral veel tijd, voordat er ook nog maar beslissingen genomen kunnen worden. Het omgevingsplan is zo’n puzzel waar veel tijd en voorbereiding in gaat zitten. Logisch dat veel gemeenten huiverig zijn om nu al aan de slag te gaan met het omgevingsplan, maar het kan lonen om nu al de puzzelstukjes klaar te leggen.

Zoals bekend zijn veel gemeenten al aan het voorsorteren op de omgevingswet. Enerzijds doen ze dat door bijvoorbeeld aan de slag te gaan met het opstellen van een omgevingsvisie, of ze zijn zich aan het oriënteren (samen met gemeenteraad en College) op de Omgevingswet door vooral kennis te verzamelen en eerste plannen te maken. Sommige gemeenten kiezen er echter voor om ook al aan de slag te gaan met het opstellen van een omgevingsplan. De eerste stap om te komen bij een omgevingsplan, is kijken naar het bestaande. Wat voor regels hebben we nu in huis en dienen we over te nemen in het omgevingsplan?

In een omgevingsplan is het namelijk de bedoeling dat alle lokale regelgeving op een plek (kaart) te vinden zal zijn. Dat betekent dat verordeningen moeten worden gecomprimeerd naar één algemene verordening die toeziet op de openbare ruimte van een gemeente. Nu zijn veel regels omtrent de openbare ruimte nog verdeeld over verschillende verordeningen. Sommige gemeenten tellen wel meer dan veertig verordeningen, die regels bevatten die een link hebben met de openbare ruimte. Dat betekent dat die veertig verordeningen zullen moeten worden doorgespit, om die regels te vinden en te bepalen wat daarmee dient te gebeuren. Van sommige verordeningen is er sprake van een logische link, maar er zullen er ook zijn waarover men kan twijfelen.

Met de gemeente Oosterhout is er door ons begin 2018 een kleinschalige pilot opgezet. In deze proefomgeving stond de vraag over welke regels in het omgevingsplan moeten komen centraal. De pilot liet zien dat veel regels in verordeningen nogal een dubbele bedoeling kennen (regels in de APV bijvoorbeeld kennen een veiligheidskarakter, maar tegelijkertijd ook een functie in het ruimtelijk aanzien van de gemeente), en dat sommige verordeningen nog aangepast dienen te worden voordat de Omgevingswet in werking treedt. Kortom, een nuttige vingeroefening die praktijkresultaten kan opleveren waarmee een organisatie verder kan.

Uiteraard kan het ook een keuze zijn voor gemeenten en organisaties om af te wachten op de ‘bruidsschat’, waarin het Rijk zal laten zien welke (lokale) regelgeving in elk geval zeker over dient te gaan in het omgevingsplan. Het kan echter behoorlijk belonend, en tijdbesparend, zijn om daar nu al eerste stappen in te zetten.

Wilt u hierover eens doorpraten? Laat het ons gerust weten!