Hoe ver is Hilversum met de invoering van de Omgevingswet?
We zijn in januari begonnen met een kernteam, daarin zitten een planoloog, een jurist omgevingsrecht, een juridisch medewerker van publiekszaken, een communicatieadviseur, een informatiespecialist, en een facilitator Cultuurverandering. Daarnaast hebben we nog een apart klein team voor de omgevingsvisie. We hebben net een koersdocument voor de omgevingsvisie en een ambitiekader voor de invoering van de Omgevingswet opgeleverd. Dat gaat nu de besluitvorming in. Maar de meeste tijd zijn we bezig geweest met houding en gedrag. We willen de omslag maken van regelgericht naar doelgericht werken, en naar het ‘ja, mits-werken’.
Dit jaar staat bij ons in het teken van bewustwording. We zijn aan het begin van het jaar met een ‘roadshow’ langs alle teams in de organisatie geweest. Met een korte presentatie over de Omgevingswet en ook met vragen: kom jij ermee in aanraking? Wat denk je dat het voor jouw werk betekent? We merken dat daarover de meeste vragen komen. Medewerkers willen weten wat er voor hen verandert en of ze straks andere dingen moeten kunnen. Dat het een flinke impact heeft is hier zeker geland.
Wat was de volgende stap?
Na de zomer hebben we een serie TestLabs gehouden. We zijn interactief aan het werk gegaan met casussen. Steeds met wisselende gezelschappen vanuit verschillende vakgebieden. Met leden van het MT, beleidsmedewerkers en ook met de gemeenteraad. Een casus ging over het verplaatsen van een supermarkt binnen een woonwijk. Hoe organiseer je die participatie aan de voorkant, hoeveel laat je bij de initiatiefnemer en welke rol neem je als gemeente zelf? We hebben gesproken over hoe dat er concreet uitziet voor een medewerker, maar ook voor een raadslid.
En de moraal?
Dat het ingewikkeld is. Je kunt wel zeggen dat het initiatief ligt bij de private partij, maar wat zijn de vereisten voor zo’n participatietraject? Hoe willen we dat als gemeente invullen? Loslaten is natuurlijk niet hetzelfde als ‘ze zoeken het maar uit met elkaar’. Met de gemeenteraad hebben we ook een casus gedaan over zijn rol. In de praktijk zie je bij ons dat de raad soms ook bemoeit met de uitvoering en met details. Maar in het gesprek bleek dat raadsleden er echt wel over nadenken dat dit straks anders wordt en moet. De bedoeling is meer sturen op hoofdlijnen met het algemeen maatschappelijk belang voor ogen. Dat willen ze ook. We hebben er lang over doorgepraat. Een hele leuke sessie.
Wat heb je met die TestLabs bereikt?
Ik zie een zwaan-kleef-aan-effect, steeds meer mensen worden nieuwsgierig. We gaan nu werkende weg aan de slag. Dus naast TestLabs ook met concrete pilots. Zo gaan we in één wijk proefdraaien met het ‘welstandsvrij maken’ van die wijk. In een andere buurt gaan we proberen om een omgevingsplan te maken en daarbij de denkkracht van – in dit geval veel hoogopgeleide mondige én betrokken- bewoners nadrukkelijk te benutten. Wat vinden zij belangrijk? Wat vinden zij ervan als we regels loslaten, bijvoorbeeld voor het parkeren of over het kappen van bomen? We willen met de bewoners in gesprek over de principes van de wet. En natuurlijk over die veranderende samenwerking en verantwoordelijkheid van de overheid én van de samenleving.
Je bent veel bezig geweest met houding en gedrag, met anders werken. Is de organisatie bereid om anders te gaan werken?
Het gaat niet snel. We zijn het bijvoorbeeld niet gewend om los te laten. De eerste reflex is toch ‘we moeten ons er wel mee bemoeien…’ Toch zie ik geregeld mensen heel enthousiast uit een TestLab komen omdat ze de essentie van de verandering hebben gevoeld. Vaak komen ze later nog naar me toe om te zeggen dat ze bijvoorbeeld een collega nu wel actief even op zoeken, of dat ze een vraag g hebben teruggelegd bij bewoners of een initiatiefnemer. Daar ben ik blij mee. Het lijkt niks, maar toch zijn het mooie stappen…
Wat betekent dat voor de invoeringsstrategie?
Het VNG-model met de kwadranten heb ik na lang wikken terzijde gelegd omdat het niet bij onze organisatie past. Wij hebben nu gekozen voor een ordening op drie hoofdonderwerpen: instrumentarium (loslaten of beheersen?), participatie (een actieve rol voor de gemeente of alles overlaten aan de initiatiefnemer?) en de bedrijfsvoering (hoe snel willen we invoeren?). Voor deze drie hoofdonderwerpen hebben we leidende principes geformuleerd in het Ambitiekader. Ik ben benieuwd hoe dit landt in de raad. In het koersdocument voor de omgevingsvisie staan strategische vraagstukken. Op basis daarvan gaan we vanaf januari in gesprek met bewoners en onze andere partners buiten. De vraagstukken worden dan ook gebruikt door de politiek bij de gemeenteraadsverkiezingen. Deze getrechterde aanpak past beter bij Hilversum dan bij nul beginnen en bewoners vragen wat zij willen. Dan zouden ze zeggen: ga aan je werk, daar zijn jullie voor.
Rol experts Kenniscentrum Omgevingswet
Bent u programmamanager en heeft u behoefte aan ondersteuning of zit u met een vraag? Stel deze gerust vrijblijvend aan onze experts! Wij delen graag onze kennis en ervaringen. Diverse experts werken samen en ondersteunen programmamanagers bij dit omvangrijke en complexe traject.
Bron: VNG
Plaats een reactie
Reageren? Deel hier uw mening. Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.